Subsidie voor asbestverwijdering in Vlaanderen

Een asbest sanering is in vele gevallen absoluut wel noodzakelijk te noemen… en jammer genoeg ook voor de meesten onder ons een vrij dure en vooral onvoorziene uitgavenpost zonder subsidie.

Een standaard tarief of prijsvork hanteren voor een asbestsanering is onmogelijk want elk project is verschillend en vereist steeds een individuele aanpak en dito oplossing.

Op sommige websites tracht men de bezoeker wel een gemiddelde kostprijs mee te geven. Doch deze zijn te vaak onrealistisch, waarschijnlijk omdat men onvoldoende kennis heeft van de sector en alle kosten die gepaard gaan met de soms complexe sanering.

Denk hierbij ook niet enkel aan de verwijdering zelf, maar tevens aan de kosten van het labo dat de luchtmetingen doet, het afvaltransport, de verwerking van het asbestafval, noodzakelijke hulpmiddelen als hoogwerker of schaarlift, enzovoort.

Het kostenplaatje om asbest te verwijderen is dus bij elk project verschillend, al naargelang de specifieke situatie in of rond het pand en rekening houdend met een aantal specifieke kostenbepalende factoren:

• Welk type asbest moet er verwijderd worden (hechtgebonden toepassing of losgebonden toepassing)
• Wat is de toestand van het asbesthoudend materiaal (goed, beschadigd, verweerd, mosgroei, enz)
• Welke hoeveelheden moeten er verwijderd worden
• Zijn er bijkomende hinderpalen (dienen er extra maatregelen genomen, bv plaatsen stelling of het gebruik van een hoogwerker, schaarlift, kraan)
• Via welke methode mag of moet er verwijderd worden (eenvoudige handeling, couveusezak of hermetische zone) om een veilige sanering te bekomen
• Waar is het pand gelegen (rekening houden met een specifieke regelgeving per Gewest!)
• Bereikbaarheid van de werkzone (materieel, materiaal, afval)
• En nog een aantal factoren (fysieke toestand omgeving, verluchtingsmogelijkheden,….)

De relatief minst dure saneringen betreffen meestal de verwijdering van hechtgebonden toepassingen, zoals golfplaten, leien of afvoerbuizen (indien in goede staat en makkelijk demonteerbaar).

Asbest verwijderen via de methode “Eenvoudige Handeling” mag dan meestal ook wel. Deze toepassingen kan u als particulier eventueel ook nog zelf wegnemen en wegbrengen naar het lokale containerpark. Zorg er wel altijd voor dat je jezelf en je omgeving goed beschermd door het gebruik van de juiste beschermingsmiddelen (Tyvec, P3 masker, handschoenen,…).

Elke gemeente hanteert eigen tarieven voor het inleveren van asbesthoudend materiaal, op sommige plaatsen is dit deels gratis (gelimiteerde hoeveelheden). Let wel op dat je het asbestafval ook steeds correct verpakt alvorens te gaan transporteren. Ter informatie, de containerparken mogen enkel gebruikt worden voor particulier afval, niet voor professioneel afval. Saneerders of aannemers kunnen hier dus niet terecht met hun bedrijfsafval!

Beschadigde of sterk verweerde hechtgebonden toepassingen gaat u best niet zelf verwijderen wegens een veel groter gevaar op vezel vrijgave. Hier zijn extra veiligheidsmaatregelen zoals een goeie fixatie en het gebruik van een professionele stofzuiger met absoluut filter (hepa filter) dan ook steeds aangewezen. In dergelijke situatie kan je ook beroep doen op een algemeen aannemer, mits die uiteraard beschikt over de nodige kwalificaties (basis opleiding asbest) of nog beter is het om in dergelijke situaties in zee te gaan met een erkend asbestsaneerder (FOD Waso).

Het is bijzonder verleidelijk om in dergelijke situaties te gaan kiezen voor de goedkoopste oplossing naar verwijdering toe, maar let op, goedkoop zou best wel eens duurkoop kunnen worden. Door foutief handelen kunnen de bijkomende kosten of boetes hoog oplopen en dat dient uiteraard vermeden. Bij twijfel dus best altijd eerst even informeren bij een deskundige die de situatie correct kan inschatten en de meest geschikte werkwijze voorstellen. Wij zullen u uiteraard graag ook met raad en daad bijstaan in dergelijke situaties.

Sommige asbesthoudende toepassingen zoals bijvoorbeeld vinylvloer (al dan niet met zwarte lijm), valse wanden die genageld zijn of leidingsisolatie (losgebonden materiaal) dienen dan weer verplicht verwijderd te worden door een erkende asbestsaneerder via de methode hermetische zone.

Door gebruik te maken van speciale technieken kunnen de kosten hiervoor soms best wel hoog oplopen en kan men hier nooit een eenvormige prijs hanteren.

In Vlaanderen krijg je als particuliere eigenaar geen individuele subsidies voor het verwijderen van asbest.

De Vlaamse regering heeft een asbest afbouwplan gelanceerd waarmee men tegen 2040 het gebruik van asbest in Vlaanderen versneld wil afbouwen. Hierbij gaat men vooral focussen op asbesthoudende toepassingen op gevels en daken en op asbest aanwezig in openbare gebouwen zoals scholen, gemeentehuizen, rusthuizen, enz. Er is daarbij ook sprake van subsidies die ter beschikking worden gesteld.

De subsidies waarvan sprake in het asbest afbouwplan dat door de Vlaamse regering werd gelanceerd, zijn gericht op ondersteuning van initiatieven die genomen worden door lokale besturen zoals de gemeentes en/of de intercommunales.

Een aantal gemeentes gaan informatiecampagnes opzetten naar de bevolking toe, vaak gaan ze ook een bepaalde hoeveelheid asbest gratis accepteren op hun containerparken, ze organiseren groepsaankoop projecten, enzovoort.

Sommige intercommunales plaatsen asbestcontainers tegen een goedkoper tarief en/of gaan een “doe het zelf kit” met verpakkingsmaterialen en persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking stellen. Als onafhankelijke partij willen we hier toch de mensen ook waarschuwen dat het niet altijd de meest voordelige, en verre van de meest veilige oplossing is om in te gaan op dergelijk (misschien aanlokkelijk) voorstel. De meestal als ‘makkelijk uit te voeren verwijdering van hechtgebonden materiaal’ kan voor de particulier alsnog uitmonden in een ware nachtmerrie.

Want wat moet hij doen bij calamiteiten? Welke particulier weet wat hem of haar te doen staat als de toepassing die moet verwijderd worden toch niet meer zo hechtgebonden blijkt als vooraf werd gedacht of aangenomen en welke bij demontage in honderden stukken uit mekaar valt op de grond? Wie gaat hen in dat geval bijstaan met juiste advies of assistentie ter plaatse ? Is er bij de intercommunale of de gemeente iemand beschikbaar tijdens het weekend of buiten kantooruren?

Wij staan dan ook uitermate sceptisch tegenover dergelijke initiatieven en vragen ons af waarom er bij de aannemers of asbestsaneerders zoveel verplichtingen worden opgelegd voor dergelijke operaties, daar waar men de brave burger met een minimum aan informatie en zonder enige vorm van opleiding het veld instuurt.

Bij een reguliere sanering van hechtgebonden toepassingen door een aannemer of erkend saneerder (welke nota bene vertrouwd zijn met dit type werkzaamheden) moet deze altijd rekening houden met tal van verplichtingen:

• Voorafgaand een melding doen, gedocumenteerd met een uitgebreid werkplan en risico analyse
• Een luchtmeting tijdens de werken, uitgevoerd door een erkend labo
• Een basis opleiding asbest voor elke werknemer (minimum 8h)
• Alle asbesttoepassingen dienen gefixeerd te worden vooraleer te verwijderen en na de sanering dient alles zuiver gemaakt met een hepa stofzuiger en vochtige doeken
• Er moet douchemogelijkheid zijn
• Alle afval (en wegwerpkledij) dient correct verpakt en afgevoerd

En de burgers?

• Krijgen amper informatie omtrent het gebruik van de doe het zelf kit
• Er wordt een asbest container ter beschikking gesteld (hoe asbestbag aanbrengen, hoe laden,….?)

Wie is er verantwoordelijk als blijkt dat er bij de sanering van bijvoorbeeld golfplaten er contaminatie ontstaat bij buren of in de omgeving van de werken (controle op correcte uitvoering is niet aanwezig want men verplicht geen labo!). Of erger nog, wat als de particulier blootgesteld wordt aan onaanvaardbare asbest contaminatie na breuk? Gaat de intercommunale hier dan ook nog zijn verantwoordelijkheid opnemen, ik vrees hiervoor. Nochtans zijn de opruimingskosten voor dergelijke contaminaties een bijzonder dure aangelegenheid die een veelvoud kosten van een correcte sanering.

Wij willen zeker niet zeggen dat sommigen onder jullie dergelijke opdracht zeer correct en nauwkeurig, zonder risico op contaminatie zullen uitvoeren, maar ons advies luidt hier toch zeker om even alles goed ter overweging te nemen vooraleer je als particulier dergelijke werken aanvangt. Het is uiteindelijk toch wel iets complexer dan men durft te beweren.

Voor scholen en gemeenschapsruimtes zijn er soms ook tegemoetkomingen voorzien in de vorm van een (gedeeltelijke) financiering van de asbestinventaris en ze krijgen tevens een financiële ondersteuning voor asbestverwijdering in hun gebouwen.

Uiteindelijk komt het er voor een particuliere eigenaar van een woning in Vlaanderen op neer dat men kan (mee)genieten van een aantal initiatieven (groepsaankoop, goedkopere storttarieven), maar dat er geen financiële tegemoetkoming is rechtstreeks naar de burgers toe.

Nuttige Links

Als onderneming raadpleegt u best ‘Agentschap Innoveren & Ondernemen’ of infoportaal ‘Ondernemen’
https://www.vlaio.be/nl/subsidies-financiering/subsidiedatabank

Voor een subsidie ‘renovatie van een asbestdak voor uw land- of tuinbouwbedrijf’ kan u terecht bij het Vlaams Investeringfonds (VLIF)
https://lv.vlaanderen.be/nl/subsidies/vlif-steun-voor-de-land-en-tuinbouw